Farsæld barna

PMTO foreldranámskeið er fyrir forsjáraðila barna sem sýna minni háttar frávik í hegðun. Námskeiðið er kennt einu sinni í viku í 8 vikur. Það er í 2 klst. í senn og er kennt seinni part dags. Námskeiðsgjaldi er stillt í hóf. Fjöldi þátttakenda í hverjum hópi eru 20 forsjáraðilar. PMTO námskeið hentar forsjáraðilum barna á aldrinum 4-12 ára.

PMTO hópmeðferð hentar forsjáraðilum barna á aldrinum 4-12 ára þar sem frávik í hegðun er orðin töluverð. Kennt er einu sinni í viku í 10–14 vikur í 1,5 klst. í senn. Hringt er í forsjáraðila eftir hvern tíma þar sem farið er yfir stöðuna. Námskeiðið fer ýmist fram á vinnutíma eða seinni part dags og er gjaldfrjálst. Fjöldi þátttakenda í hverjum hópi eru 12-14.

Meðferðin er fyrir forsjáraðila barna á aldrinum 4-12 ára þar sem frávik í hegðun eru orðin yfirgripsmikil. Á þessu stigi hefur þriðja stigs þjónusta oft verið virkjuð í máli barnanna og fjölskyldna þeirra (eins og barnavernd eða BUGL). Kennt er á vinnutíma einu sinni í viku í klukkustund í senn í 20-30 vikur. Hringt er á milli tíma þar sem farið er yfir stöðuna. Meðferðin er gjaldfrjáls.

Forvarnarnámskeiðið Klókir litlir krakkar er námskeið fyrir forsjáraðila 3-7 ára barna sem eru í áhættuhópi fyrir að þróa með sér kvíðaraskanir. Námskeiðið miðar að því að fræða forsjáraðila um eðli kvíða og kenna þeim leiðir til að takast á við kvíðahegðun barna sinna og auka sjálfstraust þeirra. Vonast er til að með slíku forvarnarnámskeiði verði hægt að minnka kvíðahegðun þeirra og í sumum tilfellum koma í veg fyrir að þau þrói með sér kvíðaröskun seinna meir.

Hvert námskeið er 12 klukkustundir og skiptist í 6 hluta. Kennt er á vinnutíma. Námskeiðsgjaldi er stillt í hóf. Mikilvægt er að forsjáraðilar mæti í alla tímana og mælt er með því að báðir forsjáraðilar sæki námskeiðið. Rík áhersla er lögð á umræður og virka þátttöku forsjáraðila til að tryggja að efnið nýtist hverjum og einum sem best. Milli tíma fást forsjáraðilar við heimaverkefni sem snúa að því að vinna með kvíðaeinkenni hjá börnunum.

Námskeiðið Foreldrar til forystu (e. Parent led) er ætlað forsjáraðilum 8-12 ára barna með kvíðavanda. Námskeiðið er í 5 skipti yfir 8 vikna tímabil. Forsjáraðilar eru fræddir um eðli kvíða og þeim kenndar aðferðir til að hvetja börnin til að takast smám saman á við kvíðavekjandi aðstæður. Í upphafi námskeiðs fá forsjáraðilar lesefni og vinnublöð. Í lok hvers tíma er lagt fyrir heimaverkefni sem forsjáraðilar vinna með börnum sínum á milli tíma.

Á námskeiðinu fá forsjáraðilar fræðslu um kvíðaeinkenni og fjallað er um góðar leiðir til að takast á við kvíða. Á námskeiðinu er einnig fjallað um hvernig forsjáraðilar þjálfa börnin sín í að hugsa á raunsæjan hátt og fara í stigvaxandi berskjöldun þar sem börnin mæta óttanum í litlum skrefum. Á seinni hluta námskeiðsins er fjallað um hvernig á að viðhalda árangri og takast á við bakslag. Námskeiðið er haldið í Hafnarfirði, á vegum skrifstofu mennta- og lýðheilsusviðs Hafnarfjarðarbæjar.

Peers er félagsfærninámskeið ætlað börnum sem eiga í erfiðleikum með félagsleg samskipti og vinatengsl. Námskeiðið er 14 vikur, einu sinni í viku, 90 mínútur í senn. Sami forsjáraðili verður að koma með barni í að minnsta kosti 11 af 14 skiptum. Ef fjölskyldan missir af fleiri en þremur tímum eða af fyrstu tveimur tímunum er þátttaka útilokuð. Mikilvægt er að barn taki sjálfviljugt þátt og mæti.

Markhópur námskeiðsins eru börn á aldrinum 12-18 ára með greiningu um röskun á einhverfurófi án alvarlegra frávika í vitsmunaþroska. Valið er inn í hópinn eftir ákveðnum forsendum (til dæmis aldri og greiningu) en ekki eftir tímaröð á biðlista. Forsenda umsóknar er sú að forsjáraðilar óski eftir eða samþykki umsókn á námskeiðið.

Megin áhersla námskeiðs er að efla færni í samskiptum. Á námskeiðinu er farið í hvernig hægt er að velja viðeigandi vini, hvernig takast á við stríðni, einelti, ágreining og fleira. Forsjáraðilum er kennt hvernig þeir hjálpa barninu að eignast og halda vinum með því að vera þjálfarar þeirra á milli tíma. Börnunum er kennd ákveðin færni sem þau fá svo tækifæri til að æfa. Í lok hvers tíma fá þau heimaverkefni þar sem þau æfa þessa færni enn betur undir handleiðslu forsjáraðila.

Stuðningsaðili er hluti af félagslegri stuðningsþjónustu fyrir fötluð börn og unglinga eða börn sem búa við félagslega krefjandi aðstæður. Markmiðið með þjónustunni er að rjúfa félagslega einangrun, efla lífsleikni, samfélagsþátttöku og efla börn til aukinnar sjálfshjálpar.

Markmið með foreldrafræðslu og uppeldisráðgjöf er að aðstoða og leiðbeina forsjáraðila eða vistunaraðila við að tryggja þroskavænleg uppeldisskilyrði og aðbúnað barna. Stuðningur er veittur innan sem utan heimilis, s.s. með ráðgjöf. Allur stuðningur miðar að því að mæta mismunandi þörfum forsjáraðila og að valdefla þá í hlutverki sínu. Tímabundinn samningur er gerður með tilsjónaraðila, foreldrum og málstjóra eða ráðgjafa fjölskyldu- og barnamálasviðs, þar sem unnið er eftir fyrirfram skilgreindum markmiðum.

Markmið með stuðningsfjölskyldu er að styðja forsjáraðila eða vistunaraðila í uppeldishlutverki sínu, veita þeim hvíld eða styrkja stuðningsnet barns eftir því sem við á og auka möguleika þess á félagslegri þátttöku. Markhópurinn eru börn með fötlun og börn sem búa við félagslega krefjandi aðstæður. Málstjóri eða ráðgjafi á skrifstofu fjölskyldu- og barnamálasviðs getur virkjað úrræðið út frá faglegu mati og vinnslu máls.

Beanfee er íslenskur hugbúnaður og aðferðafræði sem styður við atferlisþjálfun einstaklinga. Hugbúnaðurinn byggir meðal annars á aðferðum atferlisgreiningar og beitir umbunarkerfi og afreksmerkjum til þjálfunar á jákvæðri hegðun. Í tilfelli grunn- og leikskóla er unnið með nemendum, foreldrum og kennurum til að ná settum markmiðum á persónulegan hátt. Beanfee hefur sýnt sig að auka námsþátttöku og draga úr hegðunarvandamálum í skólastofum.

Ráðgjafi í hagnýtri atferlisgreiningu vinnur að hagnýtingu á lögmálum hegðunar. Hann reynir að öðlast betri skilning á því hvað spáir fyrir og hefur áhrif á hegðun einstaklinga. Eftir að ákveðið virknimat á hegðun og umhverfi skjólstæðings hefur átt sér stað leggur ráðgjafinn til íhlutun sem miðar að því að styrkja jákvæða hegðun, draga úr óæskilegri hegðun eða bæði.

Foreldrar geta fengið sérhæfða skilnaðarráðgjöf í Hafnarfirði til að stuðla að betri foreldrasamvinnu. Ráðgjöfin er með hagsmuni barnsins að leiðarljós og er veitt til að koma í veg fyrir eða draga úr ágreiningi foreldra sem standa í skilnaði eða hafa gengið í gegnum skilnað.

Sálfræðingar gera sálfræðilegar athuganir á nemendum ef grunur hefur vaknað um frávik í vitsmunaþroska þeirra, eða áhyggjur eru af hegðun og líðan. Í framhaldi athugunar veita sálfræðingar ráðgjöf til starfsfólks skóla og foreldra og vísa nemendum til frekara mats og meðferðar til annarra sérfræðinga eða stofnana ef þörf er á. Sótt er um athugun hjá sálfræðingi í gegnum skóla nemandans.

Talmeinafræðingar gera athuganir á börnum ef grunur hefur vaknað um frávik í málþroska eða framburði. Í framhaldi athugunar veita talmeinafræðingar ráðgjöf til starfsfólks skóla og foreldra og vísa börnum í talþjálfun til sjálfstætt starfandi talmeinafræðings ef þörf er á. Sótt er um athugun hjá talmeinafræðingi í gegnum skóla barnsins. Samþykki foreldra fyrir athugun þarf alltaf að liggja fyrir.

Sálfræðingar sinna fræðslu til foreldra og starfsfólks leik- og grunnskóla í formi fræðsluerinda og námskeiða. Boðið er upp á fræðslu fyrir skóla varðandi kvíða og ADHD einkenni og boðið er upp á námskeið fyrir foreldra vegna kvíðaeinkenna hjá börnum og unglingum.

Talmeinafræðingar sinna fræðslu til foreldra og starfsfólks leik- og grunnskóla í formi fræðsluerinda og námskeiða. Einnig sinna þeir ráðgjöf varðandi einstaka börn innan skólanna.

Telji leik- og grunnskólar sig þurfa kennslustuðning eða -ráðgjöf á stigi 1 er hægt að leita til kennslufulltrúa leik- eða grunnskóla ráðgjöf varðandi skipulag á stoðþjónustu skólans, dagskipulag deilda eða fræðslu til starfsfólks vegna margbreytilegs nemendahóps. Einstök mál sem eru innan Brúarteymis geta einnig sótt um ráðgjöf til kennslufulltrúa með samþykki foreldra.

Leikskóli

Kennsluráðgjafi fjölmenningar veitir ráðgjöf og fræðslu fyrir kennara, skóla og foreldra af erlendum uppruna. Hann hefur yfirsýn yfir námslega og félagslega stöðu erlendra nemenda í leikskólum. Verkefni hans felur í sér stuðning til erlends starfsfólks. Kennsluráðgjafi vinnur við þróun móttökuáætlunar í leikskólum og málstefnu Hafnarfjarðar.

Grunnskóli

• Fræðsla fyrir starfsmannahópa varðandi málefni nemenda af erlendum upppruna, eins og varðandi móttöku, foreldrasamstarf, kennsluaðferðir og námsefni, styðjandi námsumhverfi og fleira.
• Ráðgjöf til skólastjórnenda og starfsmanna varðandi fjölmenningarlegt skólastarf, móttökusamtölu, skipulag ÍSAT kennslu, foreldrasamstarf, fyrirlögn Stöðumats og fleira.
• Ráðgjöf vegna kennsluhópa og einstakra nemenda.

Réttindafræðsla fyrir börn í leik- og grunnskólum og starfsfólks Hafnarfjarðar vegna innleiðingar á verkefninu barnvænt sveitarfélag og Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna.

PMTO stendur fyrir „Parent Management Training – Oregon aðferð“, sem er aðferð fyrir foreldra og aðra sem koma að uppeldi. PMTO er gagnreynd aðferð sem dregur úr hegðunarerfiðleikum barna og unglinga og eflir foreldra í hlutverki sínu. Fjölbreytt úrræði, námskeið og ráðgjöf er í boði fyrir foreldra.

SMT-skólafærni er hliðstæð aðferð og PMTO þar sem lögð er áhersla á að koma í veg fyrir og draga úr hegðunarvanda.

Verkefnin eru meðal annars að veita ráðgjöf til skóla vegna hópa barna þar sem grunur er um áhættuhegðun eða hópamyndanir. Ráðgjöf er veitt til að efla samstarf, upplýsingaflæði og forvarnaraðgerðir í nærumhverfi barna. Samráð og samtal á sér stað við þverfaglegan hóp sem kemur að málefnum barna og ungmenna.

Faghópur forvarna er þverfaglegur hópur aðila sem fylgja eftir helstu forvarnaáherslum Hafnarfjarðarbæjar og er skipaður af fræðsluráði. Hópurinn hittist tvisvar til fjórum sinnum á ári og fer yfir stöðu forvarnaverkefna sem fræðsluráð hefur sett á oddinn og kemur með tillögu að úrbótum sé þess þörf.